Lệch hàm là tình trạng mà xương hàm hai bên không có sự cân xứng khiến gương mặt mất đi vẻ hài hòa, cân đối vốn có. Thậm chí nhiều trường hợp còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nha khoa nguy hiểm.

1. Hàm sai lệch trông như thế nào?

Lệch hàm (hay hàm sai lệch) là tình trạng mà xương ở hai hàm không có sự đồng đều, cân xứng. Chúng có thể bị lệch sang trái, sang phải. Nhiều trường hợp xương hàm cũng có thể phát triển quá mức về phía trước hoặc lùi về phía sau. Những biểu hiện này bạn có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường.

Người bị lệch hàm không chỉ khiến thẩm mỹ gương mặt bị ảnh hưởng mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống về mọi mặt, cụ thể:

Ảnh hưởng thẩm mỹ: Hàm bị lệch tác động trực tiếp đến gương mặt, khiến tổng thể mất đi sự cân đối, hài hòa, từ đó khiến họ trở nên tự ti, e dè và ngại giao tiếp trước đám đông.

Suy giảm chức năng ăn nhai: Giữa hai hàm không có sự tương quan nhất định khiến quá trình di chuyển của xương hàm bị cộm cấn, cản trở khiến lực nhai suy giảm, cảm giác không còn ngon miệng. Về lâu dài còn gây ra những cơn đau nhức khó chịu.

Tăng nguy cơ mắc bệnh lý răng miệng: Thông thường, phía bên cơ hàm bị lệch sẽ làm việc nhiều hơn nên bề mặt và lớp men răng rất nhanh bị mài mòn.  Lâu ngày làm tăng nguy cơ bị sâu răng, viêm tủy, viêm khớp thái dương hàm,…

2. Triệu chứng hàm lệch

Thông thường, khi bị lệch hàm bệnh nhân sẽ xuất hiện những triệu chứng cụ thể sau:

– Các răng trên cung hàm không thẳng hàng với nhau

– Thường xuyên chảy nước dãi, đặc biệt là lúc ngủ do không ngậm chặt miệng được

– Gặp tình trạng cứng, khó cử động hàm, thậm chí là không thể đóng miệng

– Khi nhìn trực diện thấy hàm dưới không thẳng hàng với hàm trên

– Cảm giác đau ở hai mặt, phía trước tai, cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi cử động

– Gặp một số vấn đề khi nói chuyện như mỏi, đau hàm, không thể há to

3. Nguyên nhân gây hàm lệch

Tình trạng lệch hàm xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến nhất là những yếu tố sau:

Lệch hàm do di truyền

Các yếu tố về răng miệng cũng có khả năng di truyền. Do đó, trường hợp ông bà, bố mẹ bị lệch hàm thì con sinh ra cũng có nguy cơ mắc phải.

Lúc này, xương hàm hai bên phát triển không đều nhau, có thể là một bên phát triển quá mức, một bên bình thường; hoặc một bên bình thường, một bên kém phát triển; hoặc cũng có thể là một bên phát triển quá mức và một bên kém phát triển.

Dù là trường hợp nào thì cũng đều phá vỡ tính cân xứng, khiến gương mặt mất đi sự hài hòa, trông già hơn so với tuổi thật.

Lệch hàm do thói quen xấu

Trong giai đoạn xương hàm và răng đang phát triển nếu như con có những thói quen xấu như chống cằm, ăn nhai một bên lâu ngày sẽ gây lệch hàm. Vì vị trí hàm thường xuyên chịu tác động sẽ có xu hướng phát triển hơn so với bên còn lại.

Hoặc thói quen đẩy lưỡi, mút tay, bú ti giả thường xuyên,… khiến các răng mọc lộn xộn, không đúng vị trí cũng làm tăng nguy cơ lệch hàm.

Lệch hàm do chấn thương, tai nạn

Nhiều trường hợp do tai nạn xe hoặc tai nạn trong lao động gây chấn thương vùng xương hàm dẫn đến tình trạng lệch hàm. Thông thường nếu lệch hàm xuất phát từ nguyên nhân này còn đi kèm với tình trạng biến dạng khuôn mặt.

4. Vì sao nhai một bên lại khiến hàm bị lệch?

Như có đề cập ngay từ ban đầu, nguyên nhân khiến hàm bị lệch có thể xuất phát từ thói quen xấu nhai một bên hàm.

Bởi vì, khi ăn nhai một bên thì phía bên cơ hàm được kích thích sẽ phát triển, trong khi đó nửa cơ hàm còn lại do ít được vận động nên sẽ không phát triển, thậm chí còn có xu hướng co lại gây mất cân đối. Nhiều trường hợp nghiêm trọng còn gây tình trạng lệch sống mũi.

Ngoài ra, ăn nhai một bên lâu ngày còn làm bề mặt răng bị mài mòn, điều này cũng khiến một bên hàm thấp hơn so với bên hàm còn lại.

Do đó, nếu bạn đang có thói quen nhai một bên thì nên khắc phục ngay để tránh gặp phải tình huống này nhé.

5. Hậu quả của việc nhai một bên hàm

Nhiều người lầm tưởng nhai một bên hàm là điều bình thường nhưng trên thực tế khi kéo dài tình trạng này trong nhiều năm sẽ gây ảnh hưởng xấu đến thẩm mỹ gương mặt và sức khỏe răng miệng.

Răng bị mài mòn gấp đôi

Hoạt động ăn nhai được duy trì hằng ngày và chúng kéo dài trong nhiều thập kỷ, do đó mà dù răng có cứng chắc đến đâu thì lâu dần cũng sẽ bị mài mòn.

Song nếu bạn chỉ nhai một bên hàm thì quá trình mài mòn sẽ không đồng đều, cân xứng. Phía bên hàm thường xuyên ăn nhai, răng sẽ mài mòn gấp đôi so với bên hàm còn lại. Điều này đồng nghĩa với việc một bên hàm cao và một bên hàm thấp.

Lệch hàm, lệch mặt

Một bên hàm thường xuyên bị tác động sẽ phát triển hơn hẳn so với bên hàm còn lại gây tình trạng lệch hàm. Nhiều trường hợp còn làm sống mũi bị lệch.

Làm tăng nguy cơ bệnh lý nha khoa

Nhai một bên hàm khiến men răng bị mài mòn cùng sự phát triển của vi khuẩn làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm lợi, viêm nha chu, thậm chí còn khiến khớp thái dương hàm mòn dần gây đau nhức,…

6. Cách chỉnh hàm lệch

Hiện nay, có nhiều cách điều trị tình trạng lệch hàm, tùy vào nguyên nhân và mức độ lệch hàm mà sẽ có những phương pháp phù hợp. Do đó, bạn cần đến thăm khám tại nha khoa để bác sĩ xem xét và có những chỉ định phù hợp nhằm mang lại kết quả tốt nhất.

Điều trị lệch hàm bằng phương pháp niềng răng

Trường hợp lệch hàm xuất phát từ nguyên nhân do răng thì niềng răng được xem là giải pháp tương đối phù hợp.

Bằng các khí cụ nha khoa chuyên dụng, bác sĩ sẽ tiến hành điều chỉnh lực kéo phù hợp để sắp xếp, dịch chuyển các răng về đúng vị trí khớp cắn. Phương pháp này không chỉ giúp bạn có hàm răng đều đẹp thẳng hàng mà khắc phục được tình trạng lệch hàm.

Thời gian để hoàn tất niềng răng thường mất trung bình từ 18 – 24 tháng. Và trong thời gian này, bạn cần đến thăm khám nha khoa định kỳ 1 – 2 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra, điều chỉnh quá trình dịch chuyển của răng cũng như phát hiện, xử lý một số vấn đề phát sinh.

Mặc dù mang lại nhiều ưu điểm vượt trội nhưng niềng răng cũng còn một số hạn chế như thời gian đeo niềng tương đối lâu và quá trình vệ sinh răng miệng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là vào những tháng đầu khi mới gắn mắc cài.

Niềng răng hiện nay có nhiều phương pháp khác nhau như: niềng răng mắc cài kim loại, niềng răng mắc cài sứ, niềng răng bằng khay niềng trong suốt,…

Mỗi phương pháp đều có những đặc điểm riêng, tùy thuộc vào nhu cầu, khả năng tài chính và tình trạng cụ thể của mỗi người mà bác sĩ tư vấn phương pháp phù hợp.

Điều trị lệch hàm bằng phương pháp phẫu thuật hàm

Phương pháp này thường được chỉ định cho trường hợp lệch hàm xuất phát từ nguyên nhân do xương hoặc bị chấn thương, tai nạn. Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt xương hàm trên hoặc xương hàm dưới tùy vào tình trạng cụ thể. Sau đó, di chuyển xương hàm về vị trí phù hợp sao cho cân đối, hài hòa và cố định bằng nẹp vít.

Đây là kỹ thuật tương đối phức tạp trong nha khoa, do đó bác sĩ thực hiện phải là những người có trình độ chuyên môn cao, am hiểu tường tận về giải phẫu và cấu trúc xương hàm, giàu kinh nghiệm lâm sàng cùng sự hỗ trợ của trang thiết bị, máy móc hiện đại.

Niềng răng kết hợp với phẫu thuật hàm

Nếu lệch hàm xuất phát từ cả hai nguyên nhân là do răng và xương thì lúc này bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp niềng răng với phẫu thuật hàm. Thông thường niềng răng sẽ được thực hiện trước.

Sau khi các răng đã được điều chỉnh về đúng vị trí mong muốn, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật hàm để khớp cắn được hoàn chỉnh, cân đối.

7. Tầm quan trọng của việc thăm khám chỉnh nha

Việc thăm khám theo chỉ định của bác sĩ trong quá trình chỉnh nha là điều vô cùng cần thiết để:

– Kiểm tra kết quả niềng răng trong từng giai đoạn, đảm bảo răng dịch chuyển đúng hướng, đúng tiến trình vạch sẵn theo phác đồ điều trị ban đầu.

– Kịp thời điều chỉnh dây cung, tăng lực siết, đóng khoảng,… cho phù hợp với sự thay đổi của răng trong từng giai đoạn.

– Xử lý các vấn đề có thể phát sinh như rớt mắc cài, đứt dây cung,…

– Kịp thời phát hiện và ngăn chặn những tác nhân gây bệnh sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu,… hướng dẫn điều chỉnh vệ sinh răng miệng đúng cách, khoa học.

– Bên cạnh đó, việc thăm khám định kỳ còn giúp bạn theo dõi được sự thay đổi của răng trong từng giai đoạn.

Lệch hàm xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó cách khắc phục ở mỗi người cũng không giống nhau. Vì vậy, để điều trị lệch hàm một cách hiệu quả nhất, bạn nên đến nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và có những chỉ định phù hợp.