Thay răng sữa là giai đoạn mà các răng sữa rụng dần và sau đó được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Vậy cụ thể quá trình bé thay răng sữa diễn ra như thế nào? Các dấu hiệu trẻ mọc răng? Trường hợp bé thay răng trễ thì nên xử lý như thế nào?
Quá trình bé thay răng sữa diễn ra như thế nào?
Răng là một trong những bộ phận đặc biệt quan trọng đảm nhiệm chức năng ăn nhai, thẩm mỹ, hỗ trợ phát âm và tạo sự cân đối, hài hòa trên gương mặt. Quá trình phát triển của bộ răng trải qua 2 giai đoạn:
Thời gian trẻ bắt đầu mọc răng sữa
Mầm răng sữa của trẻ đã được hình thành từ thời điểm đang trong bụng mẹ và đến khi sinh ra được khoảng 6 tháng tuổi sẽ bắt đầu mọc lên những chiếc răng đầu tiên.
Các răng sữa mọc lần lượt theo thứ tự: 4 răng cửa giữa, 4 răng cửa bên, 4 răng cối nhỏ, 4 răng nanh và 4 răng cối lớn.
Vào thời điểm trẻ được 3 – 6 tuổi sẽ mọc đủ 20 chiếc răng sữa phân bổ đều ở hàm trên và hàm dưới.
Những chiếc răng sữa mọc trong giai đoạn này có ý nghĩa quan trọng. Chúng giúp con ăn nhai ngon miệng, hỗ trợ việc phát âm, giao tiếp hằng ngày. Đặc biệt, răng sữa còn có tác dụng trong việc định hình sự phát triển của răng vĩnh viễn sau này.
Trường hợp con mất răng sữa quá sớm, trước thời điểm thay răng không chỉ làm ảnh hưởng đến ăn nhai mà còn làm tăng nguy cơ răng vĩnh viễn mọc lệch, mọc không đúng vị trí. Vì vậy mà bố mẹ nên quan tâm hơn đến chế độ chăm sóc, vệ sinh răng miệng hằng ngày của trẻ.
Thời gian trẻ mọc răng vĩnh viễn thay dần cho răng sữa
Khi trẻ bước vào độ tuổi từ 5 – 6 tuổi, những chiếc răng sữa sẽ bắt đầu lung lay và rụng dần, thay vào đó là những chiếc răng vĩnh viễn tương ứng sẽ mọc lên.
Giai đoạn thay răng này sẽ diễn ra xuyên suốt cho đến khi con được khoảng 14 tuổi. Lúc này, bộ răng vĩnh viễn của con sẽ có đầy đủ 28 chiếc răng.
Những chiếc răng này sẽ theo con đến suốt cuộc đời. Trường hợp răng vĩnh viễn bị rụng vì bất cứ nguyên nhân nào thì cũng không thể mọc thêm chiếc răng khác để thay thế. Vì vậy, việc chăm sóc răng miệng hằng ngày có ý nghĩa rất lớn trong việc duy trì sức khỏe, tuổi thọ của răng.
Tiếp theo, vào độ tuổi từ 17 – 25 tuổi, bạn sẽ mọc thêm 4 chiếc răng khôn nằm ở trong cùng của mỗi phần tư cung hàm. Tuy nhiên, không phải ai cũng mọc đủ 4 cái, có người chỉ mọc 1, 2 cái hoặc thậm chí là không mọc.
Không giống với những chiếc răng khác, răng khôn không có ý nghĩa về mặt ăn nhai. Đặc biệt, nhiều trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm còn gây ra những biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy mà hầu hết nha sĩ đều khuyến cáo nên nhổ bỏ răng khôn càng sớm càng tốt.
Các dấu hiệu khi trẻ mọc răng
Thông thường, khi trẻ bắt đầu mọc răng, đặc biệt là những chiếc răng đầu tiên sẽ có những dấu hiệu nhận biết sau:
– Chảy nước dãi nhiều khiến cằm ẩm ướt và dễ nổi mẩn đỏ
– Phần mô nướu ngay tại vị trí mọc răng bị sưng đỏ
– Trẻ thích ngậm, nhai đồ vật
– Biếng ăn, hay quấy khóc
– Sốt nhẹ trong khoảng 38 độ C
– Ngoài ra, nhiều trẻ còn có dấu hiệu đi tướt
Những vấn đề ảnh hưởng tới quá trình bé thay răng sữa
Trong quá trình bé thay răng, thời gian bắt đầu sớm hay muộn, lâu hay nhanh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
Di truyền: Khi các thế hệ trước trong gia đình, cụ thể là ông bà, cha mẹ gặp tình trạng thay răng sớm hoặc trễ thì con sinh ra cũng dễ gặp phải.
Dinh dưỡng: Trong những năm tháng đầu đời của con, đặc biệt là giai đoạn từ 1 – 5 tuổi, nếu chế độ dinh dưỡng cân bằng, bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, sắt, magie,.. sẽ đảm bảo hệ xương răng chắc khỏe. Nhờ đó quá trình thay răng diễn ra an toàn và không phát sinh vấn đề nào.
Thói quen xấu: Khi răng sữa rụng đi, vô tình tạo thành khoảng trống trong một thời gian, nhiều trẻ có thói quen dùng tay hoặc lưỡi tác động vào chỗ trống. Điều này có thể gây viêm nhiễm, đồng thời còn góp phần ảnh hưởng đến thời gian thay răng.
Ngoài ra, thời gian thay răng vĩnh viễn ở từng nhóm răng cũng có sự khác nhau. Chẳng hạn như với những chiếc răng 1 chân thì thời gian thay chỉ mất vài tuần. Trong khi đó với những chiếc răng từ 2 – 3 chân thì có thể kéo dài trong nhiều tháng.
Xử lý khi bé thay răng trễ
Như đã phân tích ở trên, những chiếc răng sữa đầu tiên của trẻ sẽ được thay vào khoảng 6 tuổi. Tuy nhiên, thời gian này còn có sự khác nhau ở mỗi người do bị chi phối bởi nhiều yếu tố.
Trong trường hợp thấy trẻ đã được 6 – 7 tuổi nhưng chưa có dấu hiệu thay răng, bố mẹ nên đưa con đến nha khoa để được bác sĩ kiểm tra. Tùy vào mỗi tình huống mà bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp phù hợp.
Nếu răng sữa không có dấu hiệu lung lay nhưng răng vĩnh viễn đã bắt đầu mọc lên, bác sĩ sẽ tiến hành nhổ bỏ tạo khoảng trống để răng vĩnh viễn thuận lợi mọc thẳng.
Hoặc nếu răng sữa không rụng do thiếu mầm răng vĩnh viễn, bác sĩ sẽ tiến hành theo dõi nhằm xác định vị trí của răng bị thiếu.
Sau đó, đợi đến khi các răng vĩnh viễn khác đã mọc đầy đủ, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị phù hợp. Tùy vào mức độ khoảng trống mà có thể thực hiện phương pháp niềng răng hoặc trồng răng giả.
Tại sao cần phải chăm sóc răng sữa?
Nhiều phụ huynh thường lơ là, thậm chí không quan tâm đến sức khỏe răng sữa của con vì nghĩ rằng những chiếc răng này sẽ được thay thế.
Trên thực tế, những chiếc răng sữa đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển về thể chất của trẻ. Nếu răng sữa mất sớm, việc ăn nhai sẽ gặp khó khăn, nhiều trẻ còn trở nên biếng ăn dẫn đến cơ thể không đủ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh.
Và hơn hết, răng sữa còn có mối liên kết chặt chẽ với răng vĩnh viễn. Chúng định hướng cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, tránh tình trạng mọc lệch.
Ngoài ra, khi bố mẹ quan tâm đến việc chăm sóc răng sữa sẽ giúp nâng cao ý thức, hình thành thói vệ sinh răng miệng hằng ngày của con.
Những lưu ý trong quá trình bé thay răng sữa
Thông thường, trong quá trình thay răng, răng sữa của con bị lung lay, bố mẹ hay có thói quen nhổ tại nhà bằng tay hoặc các phương pháp dân gian. Việc nhổ răng theo cách này sẽ khiến máu chảy nhiều hơn và dễ dẫn đến nhiễm trùng. Vì vậy mà bố mẹ nên đưa con đến gặp nha sĩ để đảm bảo an toàn nhất.
Thời điểm thay răng, nhiều trẻ sẽ có biểu hiện đau nhức, biếng ăn. Lúc này mẹ nên ưu tiên nấu những món loãng, dễ nuốt như cháo, súp,… Đồng thời hạn chế những thực phẩm dai cứng.
Nhắc nhở trẻ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, khoa học. Xây dựng thói quen chải răng đều đặn ít nhất 2 lần mỗi ngày.
Không để con chạm tay hoặc đưa lưỡi vào vị trí răng đang mọc. Vì sẽ làm ảnh hưởng đến thời gian mọc răng cũng như sự chính xác về vị trí mọc của răng vĩnh viễn.
Thay răng sữa là giai đoạn quan trọng, đánh dấu sự phát triển mới của con. Đặc biệt những chiếc răng sau khi thay sẽ theo con đến suốt cuộc đời, do đó mà bố mẹ cần quan tâm theo dõi và đồng hành cũng con trong thời điểm này để kịp thời xử lý những vấn đề có thể phát sinh.
